Özgür Ruhlu Kasaba Christiania

Danimarka’nın başkenti Kopenhag’ın Christianshavn ilçesinde kurulmuş, özgürlüğün ve direnişin simgesi, sıra dışı Christiania (“Fristaden Christiania”-FreeTown Christiania”) …

Christiania ‘nın Tarihçesi

Bölgenin tarihi 1600’lü yıllara, Kral Christian IV’ün burada askeri kışlalar ve şehir surları inşa ettirmesine dayanır. Bölge, takip eden 350 yıl boyunca bu amaçla kullanılır. İkinci Dünya Savaşı sonrası 1960’lı yıllarda boşaltılarak kendi haline terk edilir.

Askerin bölgeyi boşaltması üzerine evsizlerin uğrak yeri haline gelir.

Takvimler 1971 yılını gösterirken bir grup hippi genç terk edilmiş askeri kışlaları işgal edip burada Danimarka hükümetinden bağımsız bir alan oluştururlar. Tanınmış aktivist gazeteci Jacob Ludvigsen önderliğinde kurulan Christiania’nın amacı kendi kendini yöneten, ekonomik olarak dışa bağımlı olmayan, her bir bireyin tüm topluma karşı kendini sorumlu saydığı bir topluluk kurmaktır. Hükümetin buradakileri tahliye etmeye yönelik çabaları başarısızlıkla sonuçlanınca Christiania “sosyal bir deney” olarak adlandırılır ve bu özerk bölgenin varlığına göz yumulur.

Burası evsizler, işsizler, uyuşturucu kullananlar ve farklı yaşam tarzları tercih edenler için bir cennet olduğu gibi, sanatçılar, entelektüeller, müzisyenler, şairler için de bir çekim alanı haline gelmiştir.

Hippi Hayatı Burada Yaşanıyor

Avrupa’nın en geniş hippi komün hayatı burada yaşanmaya başlar. Sonsuz bir barış ortamında bohem bir yaşam tarzı içinde insanlar doğal tarım alanları, atölyeler, müzik alanları, kütüphane, çocuk alanları kurarlar. Özel mülkiyete ve kişisel alana karşı bir anlayışın hakim olduğu bölgede tüm kapılar açık tutulur.

1976 yılında ünlü rock grubu Bifrost’un solisti Tom Lunden tarafından yazılan “I Kan Ikke Sla Os Ihjel” (“You cannot kill us-Bizi Öldüremezsiniz”) şarkısı Christiania’nin gayrıresmi sloganı haline gelir.

Hükümete ait bir bölgenin işgal edilmesi, içinde açıkça uyuşturucu ticareti yapılması ve kimi zaman şiddet olaylarının yaşanması, hükümet ile Christiania sakinlerini sık sık karşı karşıya getirir. Bunun sonucu olarak da  hükümetin farklı kanatlarından bölgenin yerleşime açılması veya tamamen kapatılması gibi fikirler ortaya atılır.

2011 senesinde Christiania, gelecekleri hakkında bir karar vermek isteyen topluluk tarafından ilk defa halka kapatılır. Bir süre sonra tekrar açılan bölge için Danimarka hükümeti Christiania sakinlerine, bölge içinde kalan koruma altındaki tarihi surlar hariç, araziyi satın almalarını teklif eder. Mülkiyet fikrine karşı olan topluluk teklifi önce reddeder. Uzun süren görüşmeler neticesinde devlet satışın piyasa değerinin altında gerçekleştirileceğini ve buradaki hayatın aynen muhafaza edileceğini söyleyince, teklif, Christiania’ya iştirak halinde sahip olunması ve müştereken yönetim imkanı sağlanması kaydıyla kabul edilir. Bu nedenle bir fon kurulur ve Christiania’nın sembolik hisseleri  satışa sunulur. Realkredit adlı finans kuruluşundan da 70 milyon Danimarka kronu kredi alarak gereken parayı ödeyerek bölgeyi satın alırlar.

Christiania

Aşağı yukarı 200’ü çocuk, yaklaşık 850 kişiye yakın yerleşik nüfusu olan ve 34 hektarlık bir alanı kaplayan Christiania yeşillikler içerisinde şehrin ortasında bir vaha. Bölgenin etrafı üzeri grafitiler çizilmiş duvarlar ile çevrili. İçeriye girerken kapıda “Christiania” yazısı sizi karşılıyor. Eski kışla binalarının yanı sıra farklı biçimleri, renkleri ve tarzları olan karakteristik evler muazzam bir doğa ile iç içe. İnsanların etrafında keyifle gezdikleri büyük bir göl var. Christiania sakinlerinin kurduğu atölyeler, ekolojik dükkanlar, sanat galerileri, restoranlar, cafeler, barlar, konser ve yoga-meditasyon alanları, çocuk oyun parkları da bulunuyor.  Küçük kulübelerde herkes kendi ürünlerini sergiliyor. Hediyelik eşya dükkanlarında da Christiania logosu içeren ürünler satılıyor.

Christiania 'a Mutfağı

Christiania’da bir çok cafe ve restoran var. Bunlardan biri olan organik ve vejeteryan yiyeceklerin bulunduğu Morgenstedet gönüllü işgücü ve kolektivizm anlayışıyla faaliyet gösteriyor. O gün hangi şef mutfağın başındaysa ona özgü onun mutfağından yemekler sunuluyor.Yemeğin sonunda da tabaklarınızı temizlemeniz sizden bekleniyor. Diğer bir restoran da şefleri ve garsonları farklı ülkelerden gelen eski ordu binasındaki Spiseloppen.

Bir zamanlar askeri kışlanın binicilik bölümü olarak inşa edilen Grey Hall, şimdilerde Christiania’nın en geniş konser salonu olarak sanat ve müzik ile ilgili organizasyon merkezi. Salon Bob Dylan, Metallica gibi ünlü sanatçıların konserlerine ev sahipliği yapmış.

1973’den beri alternatif, agresif müziklere ve dans müziklerine ev sahipliği yapan bir diğer konser salonu da Loppen. Burası yöneticisi olmadan kolektif idare edilen bir organizasyon. Haftalık toplantılarda oybirliğiyle hangi konserlerin sergileneceği kararlaştırılmakta.

Christiania’dan ayrılırken kapıda “Avrupa Birliği Topraklarına Giriyorsunuz” yazılı tabela sizi uğurluyor.

Pusher Street –Green Light District

Christiania’nin en ünlü ve en tartışmalı sokağı uyuşturucu satışlarının gerçekleştiği Pusher Street...

Ludvigsen’in toplum içinde yaşamını sürdürmekte zorlanan uyuşturucu müptelalarını aralarına kabul etmeye sıcak bakması, uyuşturucu yüzünden hükümet ile karşı kaşıya gelmelerine rağmen, Christiania sakinlerince benimsenmiş.

Christiania tarihi boyunca hafif uyuşturucu ticaretine açık bir bölge olmasına rağmen esrar dışında ağır uyuşturucu satışına her zaman karşı olmuş. Yasadışı uyuşturucu satışına hükümet uzun süre  müsamaha göstermiş.  Bunun nedeni hükümetin uyuşturucu satışını bu bölgede sınırlandırarak kontrol etmeyi amaçlaması şeklinde yorumlanmıştır.  Esrar ve marihuana gibi uyuşturucular 2004 yılına kadar,  kurulan barakalarda açıkta satılmaktayken bu tarihte polis tarafından yapılan baskın ile sonlandırılmak istenmiştir.

2016 yılında bir polis memurunun yaralanmasına sebep olan olaylar üzerine Christiania sakinleri bölgenin uyuşturucu satıcılarından temizlenmesi amacıyla satış yapılan barakaları bizzat kendileri yıkar.

Christiania’da halen hafif uyuşturucu satışı yapanlara rastlanabilir ancak sıklaşan polis baskınları sonucu esrar satışları eskiye oranla oldukça düşük seviyelere inmiş durumdadır.

Christiania’da Hayat

Christiania’nın kendine ait, kırmızı zemin üzerine üç büyük sarı halka çizili, bayrağı bulunmakta. Bayraktaki üç sarı halka Christiania’nın adında geçen üç “i” harfini temsil ediyor.  Kendilerine ait para birimleri (“Lon”) de var ama Danimarka kronu burada da geçerli.  Christiania ismini taşıyan bir biraları bile var.

Christiania’yı ilgilendiren bütün kararlar ortak mecliste alınmakta. Atölyelerden, restoran ve barlardan, dükkanlardan gelen gelirler ortak bir kasada toplanıp bölge sakinlerinin ihtiyacına göre dağıtılıyor. Gelirin büyük bir kısmı da Christiania’yı ziyaret eden yılda bir milyondan fazla turistten elde ediliyor. Christiania’da evler satılık değil. İhtiyacı olanın başvurusu değerlendirilip karara bağlanıyor. Christiania sakinleri devletle yaptıkları anlaşma uyarınca son yıllarda elektrik, su ve ısınma hizmetleri için devlete ödeme yapmakta.

Burada Yaşayanlar Kendi Güvenliklerini Kendileri Sağlıyorlar

Gölün kıyısında oturan, sohbet eden, meditasyon yapan, bisiklete binen, müzik yapıp dans eden keyfi yerinde insanlar yaşıyor burada. Hayvanları da çok seviyorlar, bölgede 400 civarında köpek yaşadığı söyleniyor.

Meditasyon ve yoga Christiania sakinlerinin çoğunlukla tercihi ancak kendilerine ait bir futbol takımları bile var.

Burada sanatın yeri bir başka. Sokaklarda gezerken kulağınızdan müzik sesi eksik olmuyor. İçerisi sanatçıların boyadığı binalar ve yaptığı heykeller ile dolu.

Bilinmesi gereken önemli bir husus da Christiania’da kalmak isterseniz burada otel ya da pansiyon bulunmaması.

Christiania Kuralları

Christiania’da yaşayanlar tarafından konulan bazı kurallar var. Bunlar girişteki tabelalar ile ziyaretçilere bildirilmiş. Christiania’da silah, ağır uyuşturucular,hırsızlık, patlayıcılar, havai fişekler ve çalıntı mallar yasak. Kurşun geçirmez yelekler ve motosiklet çetelerine ait  rozet ve iğneler de yasaklanmış. Bölgede şiddet eylemleri istenmiyor.   İçeride, özellikle de Pusher Street’ de fotoğraf ve video çekimi yasak. Sebebi yasadışı uyuşturucu satışı olabileceği gibi kurdukları izole hayatı sürdürme isteği de olabilir. Sokaklarda koşmak yasak. Bunun sebebi de polis baskını olduğu korkusuyla insanlarda paniğe neden olabileceği…

Çevreye duyarlı insanlar oldukları için Christiania içinde motorlu taşıtlar da yasaklanmış. Taşıma aracına ihtiyaç duyulması üzerine 1980’lerde ilk sepetli bisiklet üretilmiş. Bu gün dünyada Christiania bike olarak bilenen bu ikonik bisikletin özelliği ön tarafındaki geniş sepeti. Kopenhag sokaklarında bu sepetin içinde oturttuğu çocukları ile gezen insanlara sık sık rastlayabilirsiniz.

YASEMİN YAŞA