Çocuklarda Aşı Takvimi

Aşılama, çocuk yada erişkin olsun tüm insanlar için başta bulaşıcı enfeksiyonlar olmak üzere birçok hastalıktan koruyucu, önleyici en etkin, en güvenli ve en düşük maliyetli yaklaşımdır. Ekonomik şartlar, toplumsal koşullar, hastalıkların görülme özelliklerine bağlı olarak, ülkeler arasında aşı takvimleri arasında  çok da büyük çaplı olmayan farklılıklar olabilmektedir. Ülkemizde düzenli olarak uygulanan  bağışıklama programı kapsamı giderek genişletilmekte bu sayede daha geniş kitlelere, sağlıklı çocuklara aşılama imkanı sunulabilmektedir. Bu nedenle aşı takvimi sürekli olarak güncellenmektedir.

Sağlık Bakanlığı aşı takvimi içinde henüz yer almayan aşıların yapılmasını ailelere uygun aralıklarla önermek - gideri ailece ya da varsa özel sigorta gibi kaynaklarla karşılanarak- yapılmasını desteklemek gereklidir. O nedenle en kısa sürede bu aşıların ulusal aşı takvimimizde yer alması uygun olacaktır. Güvenli, etkili aşısı olan hastalıklara karşı aşı ile bağışıklanmak her çocuğun hakkıdır.

Sağlık Bakanlığı Aşı Takvimi İçinde Yer Almayan Ancak Önerilen Aşılar

Türkiye'de Sağlık Bakanlığı tarafından her çocuğun, aşı takvimi içinde yer alan tüm aşıları ücretsiz olarak yapılmaktadır.

Aşılama ile ilgili kayıtlar, hem ailelere verilecek bir aşı defterinde ya da kartında, aynı zamanda hastane ya da muayenehanede bilgisayar ve dosyada düzenli ve uzun süre korunabilecek şekilde tutulmalıdır.

Sağlık Bakanlığı gerektiğinde ek aşı uygulamları (aşı kampanyası) düzenlemektedir. Aşılamaları tam ve düzenli olarak yapılan çocuklara bu ek aşıların yeniden yapılmasında sakınca yoktur.

AŞILAR

HEPATİT B AŞISI

Hepatit B aşısı, hepatit B virusunun neden olduğu hepatit hastalığını engellemede etkilidir. İlk hepatit aşısı bebeğin doğduğu gün ya da hastaneden çıkmadan önce, sonraki 1. Ay ve 6.ayda olmak üzere toplam 3 doz ugulanmaktadır. İkinci hepatit B aşısı ilkinden en az 4 hafta kadar sonra, 3. ise en az 4 ay sonra yapılmalıdır. Annede HBsAg pozitif ise yenidoğan bebeğe doğumu izliyen 12 saat içinde aşı ve heaptit B İmmunglobulin farklı bacaklardan kas içine uygulanmalıdır. 

BCG (VEREM, TÜBERKÜLOZ) AŞISI

BCG aşısı halk arasında verem olarak bilinen tüberküloz enfeksiyonu oluşumunu engellemede etkili bir aşıdır. Verem aşısı çoğunlukla doğum sonrasında 60. Gün civarında sol omuza yapılmakla birlikte  doğum-3. Ay arasında yapılabilir. Aşı sonrası yaklaşık  3 gün süreyle, aşının yapıldığı sol omuz bölgesine cilt içine su temas etmemesi gerektiği için banyo önerilmez ve banyo ile ilgili tek aşı verem aşısıdır. Yaklaşık 4-6 hafta sonra sol omuzdai silik, sivilce kızarıklık görülmesi zamanla burda iz (skar) kalması verem aşısının özelliğidir.  Verem aşısının yapıldığı kayıtlarda varsa (aşı izi olsun ya da olmasın) ve BCG izi (skar) bulunan çocuklarda herhangi bir dönemde, BCG aşısının tutup tutmadığını araştırmak amacıyla PPD testi yapılması ve sonucuna göre BCG uygulmasına gerek yoktur.

DİFTERİ, TETANOZ, ASELÜLER BOĞMACA, ÖLÜ ÇOCUK FELCİ (İNAKTİF POLİO), HAEMOPHİLUS INFLUENZAE TİP B AŞISI –DaBT-İPA (BEŞLİ KARMA AŞI)

BEŞLİ KARMA AŞI, Kas içine yapılan ölü bir aşıdır. 2, 4 ve 6. aylarda ve 18. ayda toplam 4 kez uygulanır. Beşli karma aşısı yapılırken 6. ve 18. aylarda toplumsal bağışıklık açısından ağızdan canlı çocuk felci (oral polio aşısı- OPA) aşısı da uygulanmaktadır.

ERİŞKİN/ERGEN TİP ASELÜLER BOĞMACA, DİFTERİ, TETANOZ ve ÖLÜ ÇOCUK FELCİ (abdT- İPA)  AŞISI

4-6 yaştan itibaren yapılabilir.

PNÖMOKOK AŞILARI Konjuge pnömokok aşısı, KPA ve polisakkarit pnömokok aşısı, PPA

Pnömokok aşıları, çocuklarda özellikle kanda enfeksiyon ve (zatüre) pnömoni yapan pnömokoklara karşı etkilidir. Ölü aşı olup kas içine uygulanmaktadır. KPA, doğum sonrası 2,4 ve 6. aylarda ve 12-15. Aylarda olmak üzere 4 kez yapılmaktadır.  PPA, 2 yaşından sonra yapılır.

KIZAMIK KIZAMIKÇIK KABAKULAK (KKK) AŞISI

Kızamık kızamıkçık ve kabakulak enfeksiyonunu engellemeye yönelik üçlü canlı karma aşıdır. Deri altına yapılmalıdır. İlk doz 12.ayda, 2. doz 4-6 yaş arasında yapılmalıdır. Gerekli durumlarda ya da salgın durumlarında 6 aydan büyük bebeklere de 6-12 ay arasında da ek bir doz yapılabilir.

SU ÇİÇEĞİ AŞISI

Su çiçeği aşısı cilt altına yapılan canlı bir aşıdır. Genel olarak kabul edilen uygulama 12-15. aylarda  ve 4-6.yaşlarda toplam 2 kez yapılmasıdır. Su çiçeği geçirmemiş ya da hiç aşılanmamış erişkinlere de en az 4 hafta arayla 2 kez aşının yapılması önerilmektedir.

HEPATİT A AŞISI

Heapatit A aşısı, hepatit A enfeksiyonundan korumada etkilidir. Ölü bir aşıdır kas içine uygulanır. Ülkemizde 18 ve 24. Aylarda 2 kez uygulanmaktadır.Sağlık Bakanlığı Aşık Takviminde yer almayan, dünyada birçok ülkede uygulanan, ülkemizde de onaylı bulunan bazı aşıların  (rotavirus aşısı, influenza aşısı, HPV-Human Papillomavirus Aşısı, konjuge menigokok aşısı) da yapılması önerilir.

ROTAVİRUS AŞISI

Çocuklarda en önemli ishal etkeni Rotavirus dür. Rotavirus aşısı ağız yoluyla uygulanan canlı aşıdır. Ülkemizde  İki farklı firmaya ait iki farklı aşı vardır:

• İnsan rotavirus aşısı 2 ve 4. aylarda yapılmaktadır.
• İnsan-sığır rotavirus aşısı 2, 4 ve 6. Aylarda yapılmaktadır.

İlk rotavirus aşısı 6-15 hafta arasında; en erken 6.haftada, en geç 14 hafta 6 günlükken uygulanmalıdır. Rotavirus aşıları arasında en az 1 ay ara olmalı. 8. Ay bitiminden sonra rotavirus aşısı yapılmamalıdır.

GRİP AŞISI

Grip (İnfluenza) enfeksiyonları özellikle çocuklarda şiddetli seyredebilmekte ve diğer daha şiddetli solunum yolu enfeksiyonlarına zemin oluşturabilmektedir. Aşı ülkemizde kas içine uygulanan ölü aşıdır.

Grip aşısı 6 aydan itibaren her yıl uygulanır. Aşılama Eylül-Nisan ayları arasında yapılır.

HUMAN PAPİLLOMAVİRUS AŞISI (HPV)

Rahimağzı (serviks) kanseri başta olmak üzere, diğer genital bölge kanserleri ve genital sigil oluşumunda büyük yer tutan insan papilloma virusune karşı geliştirilen HPV aşılarının, özellikle serviks kanseri ve siğillere karşı koruyucu etkisi vardır. Ergenlik dönemimde uygulanması halinde, ileri yaşlardaki uygulamaya göre daha etkin koruyuculuk sağlamaktadır.  Üç doz şeklinde uygulanmaktadır.

KONJUGE MENİNGOKOK AŞISI (KMA)

 Meningokok bakterisinin neden olduğu enfeksiyonlara özellikle menenjitten korumaya etkilidir. Ülkemizde 9. aydan sonra (3 ay arayla uygulanmak üzere ) uygulanan 2 dozluk formu ile 1 yaşından sonra uygulanan tek dozluk formu vardır.